Keçiören TV Uydu Tuner IC Değişimi: Sinyal Gücü

Bir televizyonun “yayın yakalama” kapasitesi, yalnızca ekrandaki canlı renkler ya da akıcı sahnelerle ölçülmez; aynı zamanda gökyüzünden gelen milivolt seviyesindeki zayıf RF sinyallerini doğru biçimde alıp sayısal akışa dönüştürebilmesine de bağlıdır. Bu dönüşümün kalbindeki bileşen, uydu tuner IC (çoğu tasarımda tuner + demodülator ikilisi) ve etrafındaki LNB besleme–anahtarlama mimarisidir. Çatıda veya balkonda yer alan LNB’den (Low Noise Block) gelen L-bandı sinyaller kablo üzerinden televizyondaki tuner girişine iner; burada filtrelenir, zayıflatılır ya da yükseltilir, doğru bant seçilir, sonra da sayısal işaret işleme bloklarına teslim edilir. Bu zincirin herhangi bir halkasında oluşan küçük bir aksaklık bile sahada “Sinyal yok”, “Kalite düşük”, “Bazı kanallar yok”, “Yağmurda tamamen gidiyor”, “H polarizasyon var, V yok” gibi şikâyetler üretir. Kullanıcı genelde anteni suçlar; oysa atölyede gördüğümüz vaka oranları, sorunun çoğunlukla tuner IC çevresi, LNB 13/18 V besleme anahtarı, 22 kHz/DiSEqC katı, F konnektör–kablo ve kalkan/şase kalitesine dayandığını gösterir.

1) Mimariyi Doğru Okumak: LNB’den Tuner IC’ye, Oradan Demoda

Uydu zinciri, çatıdaki LNB’de başlar. LNB; çanağın odakladığı Ku band sinyali alır, düşük gürültüyle yükseltir, yerel osilatör ile aşağı çevirip L-band (kablosuz telefonların eskiden kullandığı aralıkları anımsatan 950–2150 MHz civarı) frekansına indirir ve kabloya verir. TV tarafında F konnektörden giren bu sinyal, genellikle metal bir kalkan kutu içindeki tuner bloğuna ulaşır. Burada:

• Band seçimi (low/high; 22 kHz tonu ile),

• Polarizasyon (13 V → V, 18 V → H),

• AGC (otomatik kazanç),

• Filtreleme ve gerekiyorsa kanal seçimi uygulanır.

Tuner IC çoğu modern tasarımda düşük-IF veya doğrudan örnekleme içerirken, yanındaki DVB-S/S2 demod katı QPSK/8PSK vb. modülasyonları çözer, hata düzeltmeyi uygular ve akışı SoC’ye verir. Bu yolun işleyişi “TV’de sinyal gücü/kaynak kalitesi” çubuklarını belirler. Uygulamalı örnek: Bazı kanallar güçlü, bazıları yoksa demod değil band/polarizasyon–22 kHz tarafı şüphelidir; tüm kanallar zayıfsa AGC zinciri veya LNB beslemesi sınırda olabilir.

---

2) Semptom Haritalama: Belirtiyi Katmana Sabitle

• Hiç sinyal yok (tüm transponderlar): LNB’ye 13/18 V gitmiyor, 22 kHz yok, F konnektör kırık/oksit, tuner IC tamamen suskun, kalkan altında kopuk hat.

• Sadece H veya sadece V var: 13/18 V anahtarlama çalışmıyor; LNB besleme sürücüsü, MOSFET veya kontrol hattı arızalı.

• Sadece low ya da high band var: 22 kHz tonu/DiSEqC taşıyıcısı üretilemiyor veya sönümleniyor; SAW/RC yolu hatalı ya da LNB sürücü filtresi bozuk.

• Bazı transponderlar gidip geliyor: AGC kararsız; tuner giriş devresi veya kalkan/şase teması zayıf; LED sürücü–Wi-Fi EMI etkisi.

• Yağmurda hemen gidiyor: Normalden düşük MER/SNR rezervi; zayıf kablo/konnektör, LNB akımı sınırda, tuner IC girişinde mikro yansıma (kötü lehim/ek).

• Kanal taramada %’ler atlıyor/erken bitiyor: Demod katı kilitleniyor ama NIT/TP tablosu eski; yazılım katmanını da gözden geçirmek gerek.

Uygulamalı ayrım: “V var H yok” şikâyetinde önce 18 V var mı ölç; “High band yok” şikâyetinde 22 kHz tonu üretimini ve kablo üzerinde kalıp kalmadığını kontrol et.

---

3) Güvenlik, ESD ve Kalkan Hijyeni

Uydu katı, ESD ve statik yük darbelerine açıktır; F konnektör dış dünyaya bakar. Tuner IC’ler yüksek frekansta çalışan narin girişlere sahiptir. ESD bilekliği, iletken mat, kademeli ısıtma–soğutma şarttır. Metal kalkan kutu çıkarılırken köşeler eşit ısıtılmalı; tek taraftan çekmek pad kalkmasına veya komşu SMD’lerin “kaymasına” neden olur. Kalkan yeniden takılırken boya–metal değil metal–metal teması sağlanmalı; aksi hâlde zayıf şase teması EMI sorunlarını büyütür.

---

4) Ön Teşhis: “Anten mi, Tuner mi?” sorusuna hızlı yanıt

• F konnektör fiziksel inceleme: Merkez pimin uzunluğu, kılıf sıkılığı, oksit ve esneme. Bükülmüş merkez pin LNB akım yolunu “yarım temas”a düşürür.

• 13/18 V ölçümü: TV uydu menüsünde polarizasyonu değiştir; F konnektörde 13 V → 18 V geçişi gözlenmeli (yük altında kontrol idealdir).

• 22 kHz kontrolü: Basit bir RF probu veya ses bandına çeviren adaptörle 22 kHz tonunun varlığı ve sönüm olup olmadığı kontrol edilebilir. Ton yoksa high band açılmaz.

• DiSEqC: Çoklu LNB/anahtar senaryosunda komutlar gitmiyorsa tuner çevresindeki taşıyıcı yola odaklan.

• Kablo/kısa devre: LNB kısa devresi varsa besleme sürücüsü latched-off olur; tuner “yokmuş” gibi davranır.

Uygulamalı örnek: Müşteri “bazı kanallar hiç çıkmıyor” diyor, çatıya çıkmadan önce 22 kHz var mı diye F portunda bak; yoksa sorun içeride, LNB’de değil.

---

5) Tuner IC’nin Kapsadığı Katman: RF Girişi, AGC, PLL ve Demod ile Dans

Modern tuner IC’ler RF ön ucu, düşük-IF ya da doğrudan örneklemeli mimari, PLL ve AGC motorlarını tek gövdede toplar. Yanında çoğunlukla DVB-S/S2 demodu bulunur. Bu çifte, kart üzerinde referans osilatör (ör. 27 MHz), I²C kontrol, giriş ESD dizileri, bazı modellerde SAW ya da LC filtre öyeleri eşlik eder. Değişimde yalnız IC değil, yakın çevre (dekuplaj, giriş korumaları, osilatör) de gözden geçirilmelidir; aksi hâlde yeni IC de sınırda çalışır. Uygulamalı örnek: Eski osilatörün faz gürültüsü kötüleşmişse 8PSK kilidi zorlanır; “bazı HD kanallar mozaik” şikâyeti döner.

---

6) LNB Besleme Sürücüsü: 13/18 V Güç, Sorunların Yüzde Elli Sebebi

Tuner arızası sandığımız vakaların büyük kısmı LNB besleme sürücüsünden çıkar. Bu blok; 13 V/18 V seçimi, akım sınırlama, aşırı akım koruması ve 22 kHz bindirme gibi kritik işleri yapar.

• H/V sorunu: 18 V rayı üretilemiyor ya da yükte çöküyor.

• High band yok: 22 kHz tonu üretimi var ama kabloya enjekte edilemiyor (sürüş zayıf/RC yolu hatalı).

• Kısa devre sonrası kilit: Power switch latched-off; “USB port” davranışlarına benzer şekilde tekrar enable gerekebilir.

Uygulamalı örnek: LNB “düşük akım çekiyor” sanılan vakada kablo ekinde mikro korozyon var; LNB’ye gerilim ulaşıyor ama yük altında düşüyor. Power switch sağlam; sorun kablo/konektörde.

---

7) 22 kHz/DiSEqC Yolu: Ton Var ama LNB Duymuyorsa

High band için 22 kHz tonunun kabloya yeter genlikte bindirilmesi gerekir. Bazı kartlarda ton, LNB besleme rayına küçük bir AC bindirme ile eklenir; bazı tasarımlar bağımsız bir injection hattı kullanır. Yan sanayi onarımda RC değerleri “eşdeğer” sanılıp değiştirildiğinde ton, kablo ve LNB girişindeki yüke karşı sönümlenebilir.
Uygulamalı örnek: İçeride 22 kHz ölçülüyor, ama çatıda switch LNB high band’a geçmiyor. Kablo uzun ve DC blok kapasitörü değer dışı; ton “yolda ölüyor.” Tuner IC’yi suçlamadan önce bu yolu doğrula.

---

8) Doğru Parça Seçimi: P/N, Revizyon, Paket ve Yazılım Uyumu

Tuner IC değişiminde aynı P/N ve revizyon önceliklidir. Aynı ailede revizyon farkı bile I²C register haritasında küçük değişiklikler getirebilir. Demod katı ile “çift” kullanılan setlerde (tuner+demod) eşlenik kombinasyon önemli: Karışık eşleşmelerde AGC ya “aşırı agresif” ya da “tembel” kalır; kilit gecikir, SNR düzensiz görünür. Paket olarak QFN/BGA fark eder; QFN’de alt pad, BGA’da toplar hassastır. Giriş yanındaki ESD diyotlarının kapasitansı eş değer olmalı; aksi hâlde yüksek frekansta bant zayıflatması oluşur.

---

9) Sökme–Takma: Kalkan Kutusu, QFN/BGA ve Mikro RF Yollar

• Kalkan kutusu: Köşe köşe ısıt; tek kenardan çekme pad kaldırır. Temizleyip metal–metal teması sağlayarak geri kapat.

• QFN: Ön ısıtma 110–130 °C, düşük debi sıcak hava; merkez pad için ince pasta. Fazla lehim IC’yi “yüzdürür”, giriş padlerinde temassızlık yaratır.

• BGA: Profil kontrollü reflow, gerekirse reball. Oturuşu X-ray’le doğrulamak en sağlıklısı; yoksa “oturma kayması” gözlemi yap.

• RF yollar: Tuner girişindeki kısa mikro şerit hatların üzerine flux sızdırma; izopropille temizle. Bir damla flux, L-bandda dahi sızıntı akımı ile eğri davranış üretebilir.

Uygulamalı örnek: Değişim sonrası yalnızca birkaç güçlü TP geliyor; diğerleri yok. Mikroskopta giriş padinde “yarım lehim” fark edildi; yeniden oturtulunca tüm TP’ler döndü.

---

10) İlk Açılış: Kilit (Lock), SNR/MER ve Stabilite

Değişimden sonra TV’yi uydu menüsüne alın; bilinen bir güçlü transponderda önce lock olup olmadığına bakın, sonra birkaç zayıf TP deneyin. SNR/MER barları üreticiden üreticiye değişse de, hedefiniz stabil ve tekrarlanabilir bir okuma olmalı. Kaynak değişimlerinde (örneğin 42°E Türksat’taki farklı TP’ler gibi) çubukların ani “sıçrama–sönme” yapması AGC kararsızlığına işarettir; tuner ve demod eşleşmesini, referans osilatörü ve dekuplajı kontrol edin.

---

11) Servis Menüsü: LNB, LO ve Unicable İnce Ayarı

Bazı TV’ler servis menüsünde LNB profilleri, LO frekansları (ör. 9750/10600), tone burst/DiSEqC politikaları, hatta Unicable (SCR) parametreleri sunar. Tuner IC değişiminde yazılım bu ayarları “eski hardware”e göre saklıyor olabilir.
Uygulamalı örnek: Unicable senaryosunda kullanıcı “kanallar karıştı” diyor. Tuner değişiminden sonra servis menüsündeki SCR ataması sıfırlanmamış; iki cihaz aynı slotu paylaşıyor. Yazılım ayarı düzeltilince şikâyet biter.

---

12) EMI/EMC: LED Sürücü, Wi-Fi ve Class-D ile Komşuluk

LED backlight sürücüsünün anahtarlama frekansı ve Class-D audio’nun hızlı kenarları, zayıf kalkan–şase temasında RF katına parazit olarak döner. Tuner IC değişiminden sonra bazı TP’ler “menü açıkken iyi, kapatınca kötü” gibi ilginç davranıyorsa, zemin döngülerini ve kalkan temasını inceleyin. Hoparlör ve LED sürücü kablolarını F konnektör çevresinde uzun paralel götürmeyin.

---

13) Kablo ve Konnektör Gerçeği: Saha Sorunlarının Sessiz Kaynağı

Kablo içindeki dielectric yaşlanması, UV/yağmur etkisi, eklerde merkez telin boyu ve kalkan örgüsünün dokusu SNR’ı doğrudan etkiler. Televizyon onarımında “içerideki” parçayı değiştirdikten sonra dahi müşteriye kablo/konnektör kalitesini anlatmak gerekir.
Uygulamalı örnek: Atölyede masada her şey mükemmel; müşterinin evinde zayıf. Çatıdan gelen kablonun son metrede su almış olduğu görülür. Kablo değişince SNR 4–5 birim yükselir; tuner IC’ye haksızlık edilmemelidir.

---

14) Yazılım Katmanı: TP Listeleri, NIT ve Kör Tarama

Tuner IC sağlam olsa da TV’nin transponder listesi eskiyse bazı yayınlar “yok” sanılır. Bazı şasiler NIT (Network Information Table) ile otomatik güncelleme yapar, bazıları yapmaz. Onarım sonrası kör tarama veya güncel TP listesi yüklemek, “donanım düzeldi ama kanal yok” şikâyetlerini keser. Bu adım, özellikle S2 modülasyonlu ve SR değeri sıra dışı TP’lerde önemlidir.

---

15) Vaka Çalışması A – “V var, H yok”

Şikâyet: H polarizasyondaki kanallar yok, V olanlar var. Ölçüm: F konnektörde 13 V var, 18 V’a geçişte ray yük altında 15–16 V’a düşüyor. Kök neden: LNB besleme sürücüsünün MOSFET’i ısıl yorulmuş; yüksek akımda gerilim düşümü büyük. Çözüm: Power switch IC değişimi + yakın dekuplaj yenileme. Sonuç: H/V sorunsuz, SNR stabil.

---

16) Vaka Çalışması B – “Low band var, high band yok”

Şikâyet: High band yayınlar görünmüyor. Ölçüm: 22 kHz tonu tuner içinde var ama kabloda genlik düşük. Kök neden: Ton enjeksiyon yolundaki seri RC’nin değeri değişmiş ve kablo yükünde sönümlenme. Çözüm: Orijinal RC değerleri ile yenileme; LNB/switch artık high band’a geçiyor. Sonuç: Tüm TP’ler görünür.

---

17) Vaka Çalışması C – “Bazı HD kanallarda mozaik”

Şikâyet: SD’ler sağlam, bazı HD kanallar mozaikleniyor. Ölçüm: Demod kilitleniyor ama MER sınırda; uzun izleme sırasında “lock–unlock” tekrarı. Kök neden: Referans osilatörün faz gürültüsü yaşlanmış; 8PSK toleransı dar. Çözüm: Osilatör ve yakın dekuplajın yenilenmesi; tuner IC çevre temizlik ve kalkan temiz kapatma. Sonuç: HD kanallar stabil.

---

18) Vaka Çalışması D – “Yağmurda tamamen gidiyor”

Şikâyet: İlk damlada sinyal kayboluyor. Ölçüm: Kuru havada SNR düşük; kablo ekinde mikro yansıma var. Kök neden: F konnektör ekinde merkez telin boyu kısa; kalkan örgü kötü sıkılmış, kontakt direnci yüksek. Çözüm: Ek yeniden uçlandı; dış ortam için uygun konnektör kullanıldı. Sonuç: Yağmurda yalnız hafif düşüş, yayın kesilmiyor.

---

19) Sık Yapılan Hatalar: Tuner IC’ye Haksızlık Etmeyin

• LNB besleme sürücüsünü test etmeden tuner’i suçlamak.

• 22 kHz tonunu yalnız “kart üzerinde” ölçmek; kablodaki sönümü unutarak karar vermek.

• Kalkan kutuyu boyalı yüzeye bastırmak; şase/EMI teması zayıf kalıyor.

• QFN’de fazla pasta ile IC’yi “yüzdürmek”, giriş padlerinde mikro temassızlık.

• ESD dizisini rastgele eşdeğerle değiştirmek; kapasitansı artırıp L-bandı boğmak.

• Yazılım/TP listelerini güncellemeden teslim etmek; “kanal yok” şikâyeti geri döner.

---

20) Atölye İçin Uygulama Akışı (Sözlü Şema)

Enerji kes–deşarj–ESD önlemleri. F konnektör ve kablo fiziksel kontrol. 13/18 V ve 22 kHz kablo üzerinde doğrulama; DiSEqC komut davranışı. Kalkan kutusunu dikkatle aç; tuner çevresinde göz–ölçü. LNB power switch IC ve yakın dekuplaj testi. Tuner IC sök–tak (QFN/BGA disiplin), giriş ESD ve osilatör eşleşmesi. Kalkanı metal–metal kapat. İlk açılışta güçlü TP’de lock; zayıf TP’lerle stabilite. Servis menüsünde LNB/LO/DiSEqC/Unicable doğrulaması. EMI kaynaklarıyla kablo güzergâhını düzenle. Uzun izleme, sıcak–soğuk döngü. Raporla ve teslim et.

---

21) İnce Ayar: AGC, Düşük Seviye Rezerv ve Günlük Kullanım

Tuner IC değişimi sonrasında AGC “fazla istekli” kalırsa güçlü TP’lerde kazanç gereksiz düşer, zayıf TP’de rezerv kalmaz. Bazı şasilerde servis menüsünde AGC hedefleri ayarlanır; yoksa yazılım güncellemesi AGC eğrisini iyileştirebilir. Amaç güçlüde taşmayan, zayıfta bırakmayan bir eğridir. Kullanıcı tarafında gereksiz kablosal bölücüler, düşük kaliteli ekler ve uzun “dolanmış” kablolar yerine tek parça, kısa ve kuru bir hat önerin.

---

22) Uzun Ömür Stratejisi: Bir Daha Aynı Şikâyetle Dönmesin

• Orijinal P/N + rev tuner/demod çifti; giriş ESD kapasitansını “eş” seçin.

• Kalkan kapatmada metal–metal temas; boyayı hafif kazıyıp temiz yüzey elde edin.

• LNB besleme sürücüsünü yüksek sıcaklıkta kısa süre stresleyip (yük altında) kararlılığını görün.

• 22 kHz hattının kabloya gerçekçi genlikte bindiğini doğrulayın; RC’yi “katalogdan” değil tasarıma göre seçin.

• Kablo ve F konnektörlerde dış ortam uyumlu, sıkı–kuru çözümler kullanın.

• Yazılım/TP listelerini güncelleyin; kullanıcıya basit “kanal güncelleme” yönergesi verin.

• Tuner çevresinde flux kalıntısı bırakmayın; RF bölgelerinde sızıntı akımı davranışı bozabilir.

---

23) Müşteri İletişimi: Karmaşığı Basit Anlatmak

“Uydu alımı iki şey ister: LNB’ye doğru güç–komut ve içeride parazitten korunmuş bir tuner. Biz bu tamir sırasında yalnızca çipi değiştirmedik; LNB besleme ve 22 kHz yolunu doğruladık, kalkanı doğru kapattık, yazılım listesini güncelledik. Sonuçta zayıf havalarda bile yayınlar daha stabil, güçlü kanallarda gereksiz taşma yok.” Bu şekilde sade bir çerçeve, “anten mi TV mi?” tartışmasını da yatıştırır.

---

Sonuç

TV Uydu Tuner IC Değişimi, basit bir entegre değişimi değil, gökyüzünden gelen zayıf işaretlerle TV’nin içindeki yüksek frekanslı, hassas bir dansın yeniden koreografisidir. Başarı; LNB besleme sürücüsünün kararlı 13/18 V üretmesi ve 22 kHz/DiSEqC tonlarını kabloya doğru bindirmesi, tuner IC + demod çiftinin doğru P/N–rev ile eşleşmesi, referans osilatör ve dekuplaj dizisinin temiz–yakın olması, kalkan/şase temasının metal–metal ve düşük empedanslı kurulması, RF giriş ESD seçiminin kapasitif olarak doğru yapılması, AGC eğrisinin güçlü–zayıf TP’lerde stabil kalması ve yazılım katmanının (TP/NIT listeleri, Unicable/LO/DiSEqC) güncel–uyumlu çalışmasıyla elde edilir. Bu disiplini izlediğinizde:

• “V var H yok” ya da “low var high yok” gibi kutupsal şikâyetler kaybolur,

• HD yayınlarda mozaik ya da lock–unlock döngüleri durur,

• Yağmurda tam kopuş yerine yalnız sınırlı düşüş görülür,

• Zayıf sinyallerde dahi izlenebilirlik artar,

• Kullanıcı “kanal listesi”ni güncellediğinde cihaz uzun süre istasyon gibi çalışır.

Son söz: Tuner IC değişimi, TV’nin “antenle konuşma” yeteneğini geri verirken, doğru yapıldığında onu baştan olduğundan daha dayanıklı ve seçici kılar. Zayıf işaretleri çekip çıkaran, gürültünün içinden anlamı ayıklayan bu küçük elektronik beyin; ekrandaki görüntünün kaderini sessizce belirler.

Ankara’nın Televizyon ve Uydu Çözüm Merkezi: Her Şey İçin Yanınızdayız!
Televizyonunuzla ilgili her türlü ihtiyaca tek bir noktadan çözüm sunuyoruz! Mobilya tasarım hizmetimizle televizyonunuzun arkasına özel paneller hazırlıyor, estetik ve işlevsel çözümler üretiyoruz. Ayrıca televizyonunuzun ön panelinde oluşabilecek her türlü arızayı tamir ediyor, kırılan panellerinizi yenisiyle değiştiriyoruz. Led yanması gibi sık karşılaşılan sorunları profesyonel müdahalelerle gideriyor ve televizyonunuzun ilk günkü performansına ulaşmasını sağlıyoruz. Bununla da kalmıyor, yeni aldığınız televizyonları özenle kuruyor, kullanıma hazır hale getiriyoruz. Her marka ve model televizyon için sunduğumuz bu kapsamlı hizmetlerle, televizyon keyfinizin hiç kesilmemesini garanti ediyoruz.
Uydu kurulumu ve ayarlama konusunda da uzman ekibimizle yanınızdayız. İster bireysel, ister site yönetimi olsun, uydu sistemlerinin kurulum ve bakımını profesyonellikle gerçekleştiriyoruz. Büyük sitelere toplu uydu kurulumu sağlarken, kişisel taleplere de özel çözümler üretiyoruz. Ankara’nın tüm semtlerinde hizmet veriyoruz; ancak yalnızca Ankara ile sınırlı değiliz! Başka şehirlerden gelen taleplerinizi de karşılıyor, size en uygun çözümleri sunmak için var gücümüzle çalışıyoruz. Televizyon ve uyduyla ilgili aklınıza gelebilecek her konuda yetkin bir hizmet sunma iddiasındayız.
Çocuğunuz oyuncak fırlattı ve ekran mı karardı? Bu tür problemlerle sık sık karşılaşıyoruz ve neyse ki bu gibi durumlar bizim uzmanlık alanımızda! Hem bireysel hem de kurumsal müşterilerimize sunduğumuz güvenilir, hızlı vze etkili çözümlerle televizyonlarınızın ömrünü uzatıyor, konforunuzu artırıyoruz. Eğer televizyonunuzla ilgili bir sorun yaşıyorsanız ya da ihtiyaç duyduğunuz uydu hizmetlerini düşünüyorsanız, doğru yerdesiniz. Televizyon keyfinizin kesintisiz devam etmesi için bir telefon kadar uzağınızdayız!